Cứ mỗi nhịp giảm mạnh của thị trường chứng khoán thì giới đầu tư lại đổ lỗ cho phe short phái sinh ra là lý do thị trường giảm nhanh và mạnh như vậy. Và càng đáng tiếc hơn là nhiều nhà đầu tư còn hiểu sai ý nghĩa của sản phẩm phái sinh gây ra thiệt hại to lớn…
Bản chất của phái sinh và hành động short phái sinh là gì?
Phái sinh – hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là công cụ bổ trợ cho sản phẩm đầu tư chính là cổ phiếu. Bản chất của sản phẩm phái sinh này được sinh ra để phục vụ hoạt động phòng vệ rủi ro danh mục chứng khoán cơ sở, tức là nếu nhà đầu tư đang nắm giữ danh mục chứng khoán dài hạn và nhận thấy thị trường trong ngắn-trung hạn đang có dấu hiệu nguy hiểm thì lúc này nhà đầu tư có thể sử dụng phái sinh như một công cụ phòng vệ cho danh mục cổ phiếu bằng cách Short trên thị trường phái sinh tương ứng với giá trị danh mục cổ phiếu đang nắm giữ.
Khi Short phòng vệ trên phái sinh cũng đồng nghĩa là nhà đầu tư không bán danh mục cổ phiếu cơ sở, nên hành động này vốn là cách khiến thị trường không bị bán tháo một cách thái quá.
Tại sao nhà đầu tư lại chọn short phái sinh khi thị trường giảm?
Thị trường chứng khoán giảm mạnh có thể khiến các nhà đầu tư lo sợ và tìm cách giảm thiệt hại. Một cách là bán cắt lỗ cổ phiếu, nhưng nếu thị trường còn tiếp tục giảm thì nhà đầu tư sẽ gặp khó khăn. Do đó, một số nhà đầu tư chuyển sang giao dịch trên thị trường phái sinh, hy vọng kiếm lợi nhuận từ các đợt giảm của thị trường.
Nhưng tại sao điều này lại gây ra tác động tiêu cực cho thị trường?
Khi một lượng lớn nhà đầu tư chuyển sang short phái sinh, họ cần mua hợp đồng phái sinh. Điều này tạo ra một áp lực bán nhanh chóng trên thị trường phái sinh, đồng thời kéo giá xuống. Nhưng vấn đề lớn là khi giá giảm trên thị trường phái sinh, có thể kích thích thêm các nhà đầu tư bán cắt lỗ cổ phiếu, gây ra áp lực bán trên thị trường chứng khoán cơ sở. Kết quả là thị trường giảm mạnh hơn nữa.
Nhà đầu tư nên làm gì?
Thay vì “đốt nhà 2 đầu” như vậy, nhà đầu tư nên phòng vệ danh mục chứng khoán cơ bằng cách Short phái sinh. Nếu thị trường tiếp tục giảm mạnh, lỗ trên cổ phiếu sẽ được bù đắp bằng lợi nhuận trên phái sinh. Ngược lại, nếu thị trường không giảm, danh mục cổ phiếu sẽ không bị thiệt hại thậm chí có thể có lãi. Short phái sinh khi thị trường rủi ro giúp nhà đầu tư giải quyết được bài toán không cần bán cổ phiếu mà vẫn giảm thiệt hại.
Ví dụ minh họa:
Vào ngày 19.4.2022, nhà đầu tư nhận thấy rủi ro thị trường cao và quyết định Short phái sinh. Đến ngày 16.5.2022, cổ phiếu MBB giảm 16%. Khi Short phái sinh, nhà đầu tư có thể kiếm được lãi. Như vậy qua nhịp giảm mạnh của thị trường chung, nhà đầu tư chỉ thiệt hại một phần nhỏ và vẫn giữ được lượng cổ phiếu MBB.
Phe Short phái sinh khiến thị trường giảm mạnh
Tổng kết:
Phòng vệ danh mục chứng khoán cơ bằng Short phái sinh là một cách hiệu quả khi thị trường giảm mạnh, giúp giảm thiệt hại cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, sự lạm dụng và hiểu sai về sản phẩm phái sinh có thể gây ra tác động tiêu cực cho thị trường. Đối với nhà đầu tư, cần phải hiểu rõ về sản phẩm và áp dụng đúng cách để tránh rủi ro không mong muốn.
