Chia tách cổ phiếu xảy ra khi một công ty tăng số lượng cổ phiếu của mình nhằm tăng tính thanh khoản. Dù số lượng cổ phiếu lưu hành tăng theo một tỷ lệ cụ thể, tổng giá trị bằng đô la của tất cả các cổ phiếu vẫn không thay đổi vì việc chia tách không làm thay đổi giá trị của công ty.
Tỷ lệ phân chia phổ biến nhất là 2:1 hoặc 3:1, có nghĩa là mỗi cổ phiếu nắm giữ trước khi chia tách sẽ được chuyển thành hai hoặc ba cổ phiếu sau khi chia tách.
Cách thức hoạt động của chia tách cổ phiếu
Chia tách cổ phiếu là hành động của công ty trong đó phát hành thêm cổ phiếu cho các cổ đông, làm tăng tổng số cổ phiếu theo tỷ lệ quy định dựa trên số cổ phiếu mà họ đã nắm giữ trước đó. Các công ty thường chọn tách cổ phiếu để giảm giá giao dịch xuống mức dễ chịu hơn cho hầu hết các nhà đầu tư và để tăng tính thanh khoản của giao dịch.
Khi giá cổ phiếu tăng đáng kể, nhiều công ty đại chúng tuyên bố chia tách để giảm giá. Mặc dù số lượng cổ phiếu lưu hành tăng lên, tổng giá trị bằng đô la của công ty vẫn giữ nguyên so với trước khi chia tách, vì việc chia tách không làm tăng giá trị công ty.
Hội đồng quản trị của một công ty có thể chọn chia cổ phiếu theo bất kỳ tỷ lệ nào như 1:2, 1:3, 1:5, 1:10, 1:100, v.v. Chia cổ phiếu 3 tặng 1 có nghĩa là cứ một cổ phiếu mà nhà đầu tư nắm giữ, họ sẽ có ba cổ phiếu sau khi chia tách. Điều này đồng nghĩa với việc số lượng cổ phiếu lưu hành sẽ tăng gấp ba lần.
Ngược lại, giá mỗi cổ phiếu sau khi chia sẽ giảm theo tỷ lệ tương ứng, chia giá cổ phiếu cũ cho 3. Đây là vì việc chia tách không thay đổi giá trị của công ty, đo lường bằng vốn hóa thị trường.
Ví dụ về chia tách cổ phiếu
Giá trị vốn hóa thị trường được tính bằng cách nhân tổng số cổ phiếu đang lưu hành với giá mỗi cổ phiếu. Ví dụ, giả sử có 20 triệu cổ phiếu XYZ đang lưu hành và giao dịch ở mức 100.000đ, vốn hóa thị trường của nó sẽ là 20 triệu cổ phiếu x 100.000đ = 20.000 tỷ đồng.
Nếu ban giám đốc quyết định chia cổ phiếu theo tỷ lệ 1:2, sau khi chia tách, số lượng cổ phiếu lưu hành sẽ tăng gấp đôi lên 40 triệu, và giá cổ phiếu giảm một nửa xuống còn 50.000đ. Mặc dù số lượng cổ phiếu và giá thị trường thay đổi, vốn hóa thị trường vẫn giữ nguyên ở mức 20.000 tỷ đồng.
Ưu điểm của việc chia tách cổ phiếu
Tại sao các công ty lại thực hiện chia tách? Một lý do là khi giá cổ phiếu khá cao, làm cho việc mua lô 100 cổ phiếu trở nên đắt đỏ đối với nhà đầu tư.
Số lượng cổ phiếu lưu hành cao hơn có thể dẫn đến tính thanh khoản cao hơn, tạo thuận lợi cho giao dịch và có thể thu hẹp chênh lệch giá mua. Tăng tính thanh khoản làm cho việc mua bán chứng khoán dễ dàng hơn, giúp công ty mua lại cổ phiếu với chi phí thấp hơn.
Mặc dù chia tách không ảnh hưởng đến giá cổ phiếu về lý thuyết, nó thường tạo ra sự quan tâm từ các nhà đầu tư mới, có thể tác động tích cực đến giá cổ phiếu. Đây thường là tín hiệu lạc quan từ các công ty blue-chip, chỉ ra sự tin tưởng của ban quản lý vào triển vọng của công ty.
Nhiều công ty tốt thường thấy giá cổ phiếu quay trở lại mức trước khi chia tách, dẫn đến một đợt chia tách khác.
Nhược điểm của việc chia tách cổ phiếu
Tuy nhiên, không phải mọi khía cạnh của việc chia tách đều có lợi. Quá trình này tốn kém, đòi hỏi giám sát pháp luật và phải tuân theo quy định. Công ty phải trả nhiều chi phí để duy trì giá trị vốn hóa thị trường không thay đổi.
Một số người phản đối cho rằng chia tách có thể thu hút đám đông nhà đầu tư sai lầm. Để duy trì quyền sở hữu vốn cổ phần là độc quyền, công ty có thể cố ý không chia cổ phiếu.
Câu hỏi thường gặp về chia tách cổ phiếu
Chia tách cổ phiếu tốt hay xấu?
Việc chia tách cổ phiếu thường được thực hiện khi giá cổ phiếu tăng cao, có thể gây trở ngại cho nhà đầu tư mới. Đây thường là dấu hiệu tích cực, cho thấy sự tăng trưởng hoặc triển vọng tăng trưởng trong tương lai. Giá cổ phiếu sau chia tách có thể tăng nếu giá thấp hơn thu hút các nhà đầu tư mới.
Chia tách làm cho công ty có giá trị hơn hay kém hơn?
Chia tách không làm thay đổi giá trị cơ bản của công ty. Nó làm tăng số lượng cổ phiếu lưu hành nhưng giá trị tổng thể không thay đổi. Sau chia tách, giá cổ phiếu điều chỉnh giảm để phản ánh vốn hóa thị trường. Nếu công ty trả cổ tức, mức cổ tức trên mỗi cổ phiếu sẽ điều chỉnh tương ứng, giữ cho tổng chi trả cổ tức giống nhau. Chia tách không pha loãng, có nghĩa là quyền biểu quyết của cổ đông vẫn không đổi.
