Vòng quay hàng tồn kho là một chỉ số đo lường tốc độ mà một công ty thay thế hàng tồn kho trong một khoảng thời gian nhất định nhờ vào hoạt động bán hàng. Tính toán vòng quay hàng tồn kho giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định đúng đắn về định giá, sản xuất, tiếp thị, và mua sắm. Việc quản lý tồn kho tốt cho thấy doanh số bán hàng của công ty đang ở mức kỳ vọng và chi phí đang được kiểm soát hiệu quả. Tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho là thước đo quan trọng về mức độ hiệu quả trong việc tạo ra doanh số từ hàng tồn kho của công ty.
Ý Nghĩa Của Vòng Quay Hàng Tồn Kho
Hàng tồn kho bao gồm tất cả các hàng hóa mà một công ty đang lưu trữ, từ nguyên vật liệu thô, vật liệu dở dang đến thành phẩm cuối cùng sẵn sàng để bán. Ví dụ, trong một cửa hàng bách hóa, hàng tồn kho có thể là các sản phẩm hoàn chỉnh như quần áo. Tuy nhiên, đối với các nhà sản xuất, hàng tồn kho còn bao gồm các nguyên vật liệu thô cần thiết để sản xuất thành phẩm. Chẳng hạn, một nhà sản xuất quần áo sẽ kiểm kê loại vải được dùng để may quần áo.
Vòng quay hàng tồn kho cho thấy số lần một công ty bán và thay thế lượng hàng tồn kho trong một khoảng thời gian. Vòng quay hàng tồn kho cao thường là dấu hiệu tích cực, cho thấy công ty bán hàng nhanh chóng và sản phẩm có nhu cầu cao. Ngược lại, vòng quay hàng tồn kho thấp có thể báo hiệu doanh số yếu và nhu cầu đối với sản phẩm của công ty đang giảm.
Vòng quay hàng tồn kho cũng phản ánh khả năng quản lý hàng tồn kho của công ty. Nếu một công ty đánh giá quá cao nhu cầu và mua quá nhiều hàng hóa, kết quả là tồn kho sẽ cao, và điều này có thể dẫn đến doanh thu thấp. Ngược lại, nếu vòng quay hàng tồn kho quá cao, công ty có thể không đủ hàng để đáp ứng nhu cầu, từ đó bỏ lỡ cơ hội bán hàng. Điều này cũng cho thấy sự đồng bộ giữa bộ phận bán hàng và bộ phận mua hàng của công ty. Quản lý hàng tồn kho hiệu quả đồng nghĩa với việc hàng tồn kho luôn phù hợp với doanh số bán hàng, từ đó tránh lãng phí chi phí liên quan đến việc lưu trữ hàng tồn kho không bán được.
Cách Tính Vòng Quay Hàng Tồn Kho
Vòng quay hàng tồn kho được tính bằng cách lấy giá vốn hàng bán chia cho hàng tồn kho bình quân. Công thức như sau:
Tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho = Giá vốn hàng bán ÷ Hàng tồn kho bình quân
Hàng tồn kho bình quân được sử dụng trong công thức này vì mức tồn kho có thể dao động vào các thời điểm khác nhau trong năm. Giá vốn hàng bán bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công trực tiếp liên quan đến sản xuất, và các chi phí cố định hoặc chung của nhà máy được sử dụng trong quá trình sản xuất hàng hóa.
Số Ngày Bán Hàng Tồn Kho (DSI)
Số ngày bán hàng tồn kho (DSI) đo lường thời gian cần để hàng tồn kho chuyển thành doanh số bán hàng. Công thức tính DSI như sau:
DSI = (Hàng tồn kho trung bình ÷ Giá vốn hàng bán) x 365
DSI thấp thường được mong muốn vì hàng tồn kho được chuyển thành tiền mặt nhanh chóng. Tuy nhiên, giá trị DSI có thể khác nhau giữa các ngành, do đó quan trọng là so sánh DSI của một công ty với các đối thủ trong cùng ngành để có đánh giá chính xác.
Kết Luận
Mặc dù tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho cao thường là dấu hiệu tích cực, nhưng nếu quá cao, có thể dẫn đến việc công ty không đủ hàng để đáp ứng nhu cầu, từ đó mất cơ hội bán hàng. Vì vậy, tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho cần được so sánh với chuẩn mực của ngành để đánh giá hiệu quả quản lý hàng tồn kho của công ty.
