Khái Niệm Quyền Cổ Đông
Khi bạn mua cổ phiếu, chẳng hạn như cổ phiếu VIC của Vin Group, bạn sẽ trở thành một phần chủ sở hữu của công ty. Liệu điều này có nghĩa là bạn và gia đình có thể đến Vinpearl miễn phí vào mùa hè này? Hay các cổ đông của Sabeco (SAB) có nhận được một thùng bia mỗi quý? Mặc dù các đặc quyền này khó xảy ra, nhưng chúng đưa ra một câu hỏi thú vị: Cổ đông có những quyền và đặc quyền gì? Dưới đây, chúng ta sẽ khám phá những quyền cơ bản mà cổ đông có được khi sở hữu cổ phiếu.
Các Đặc Điểm Đáng Chú Ý
- Ưu tiên trong Thanh Toán Nợ: Trong trường hợp một công ty phá sản, các chủ nợ sẽ là nhóm đầu tiên được thanh toán từ tài sản của công ty. Tiếp đó là trái chủ (người nắm giữ trái phiếu do công ty phát hành), và cuối cùng mới đến các cổ đông phổ thông.
- Quyền Ưu Tiên Khác Biệt: Cổ đông phổ thông thường được trao quyền biểu quyết, trong khi cổ đông ưu đãi lại có quyền nhận cổ tức trước. Đối với trái chủ, quyền lợi của họ được xác định theo thỏa thuận trái phiếu, dưới sự điều chỉnh của hợp đồng.
- Rủi Ro và Lợi Nhuận: Cổ đông phổ thông, với tư cách là chủ sở hữu một phần công ty, được hưởng lợi khi công ty có lãi nhưng cũng đối mặt với rủi ro cao hơn khi công ty phá sản. Tuy nhiên, điều này được cân bằng với tiềm năng lợi nhuận lớn thông qua việc tăng giá cổ phiếu.
Các Quyền Chính Của Cổ Đông Phổ Thông
- Quyền Biểu Quyết: Cổ đông phổ thông có quyền tham gia biểu quyết về các vấn đề lớn, bao gồm bầu tổng giám đốc và đề xuất thay đổi quan trọng như sáp nhập hoặc thanh lý. Nếu không thể tham dự cuộc họp thường niên, cổ đông có thể biểu quyết thông qua ủy quyền.
- Sở Hữu Phần Tài Sản Công Ty: Cổ đông phổ thông được yêu cầu một phần tài sản thuộc sở hữu của công ty. Khi các tài sản này tạo ra lợi nhuận và lợi nhuận được tái đầu tư, giá trị cổ phiếu tăng sẽ mang lại lợi ích cho cổ đông.
- Quyền Chuyển Nhượng Cổ Phiếu: Cổ đông có quyền giao dịch cổ phiếu của mình trên sàn chứng khoán. Tính thanh khoản của cổ phiếu là một yếu tố quan trọng giúp nó khác biệt so với các khoản đầu tư như bất động sản.
- Nhận Cổ Tức: Cổ đông phổ thông có quyền nhận cổ tức khi công ty phân chia lợi nhuận. Tỷ lệ cổ tức được quyết định bởi hội đồng quản trị, nhưng cổ đông phổ thông sẽ nhận phần cổ tức tương ứng của mình.
- Kiểm Tra Sổ Sách: Cổ đông có quyền kiểm tra các tài liệu cơ bản như điều lệ công ty và biên bản họp hội đồng quản trị.
- Khởi Kiện Oan Sai: Cổ đông có thể tham gia khởi kiện tập thể khi công ty có dấu hiệu sai phạm.
Quyền Lợi Thêm Cho Cổ Đông
Một số công ty cung cấp các quyền lợi bổ sung. Chẳng hạn, cổ đông NVL của Novaland được giảm giá khi mua nhà do Novaland phát triển.
Điểm Mấu Chốt
Mua cổ phiếu đại diện cho quyền sở hữu trong công ty, mang đến nhiều quyền lợi quan trọng. Biết rõ các quyền của mình giúp bạn trở thành một nhà đầu tư hiểu biết, dù rằng cổ đông phổ thông có thể đứng cuối trong danh sách ưu tiên thanh toán.
