Dầu thô là nguyên liệu đầu vào thiết yếu của nền kinh tế, do đó, khi giá dầu tăng, nó có thể góp phần trực tiếp gây ra lạm phát – chỉ số đo lường tốc độ tăng giá chung của toàn nền kinh tế.
Lạm phát, được đo bằng mức tăng hàng năm của Chỉ số Giá Tiêu dùng (CPI) tại Mỹ, đã đạt mức cao nhất trong 40 năm vào tháng 3 năm 2022, do nguồn cung bị gián đoạn bởi đại dịch COVID-19. Giá dầu thô cũng đạt đỉnh trong một thập kỷ khi Mỹ và các đồng minh áp đặt các lệnh trừng phạt lên Nga sau cuộc xâm lược Ukraine.
Mối Quan Hệ Nhân Quả Giữa Giá Dầu và Lạm Phát
Tính đến tháng 12 năm 2021, năng lượng chiếm khoảng 7,3% trong CPI, bao gồm cả tỷ trọng khoảng 4% của các mặt hàng năng lượng. Ngoài tác động trực tiếp lên lạm phát, giá dầu tăng còn dẫn đến lạm phát gián tiếp vì dầu thô là thành phần chính trong hóa dầu, được sử dụng để sản xuất nhựa. Do đó, khi giá dầu tăng, chi phí sản xuất các sản phẩm nhựa cũng tăng theo.
Tương tự, giá tiêu dùng ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí vận tải, bao gồm cả giá nhiên liệu, và giá dầu chiếm khoảng một nửa giá bán lẻ xăng. Những tác động gián tiếp này của giá dầu thô lên lạm phát được phản ánh trong chỉ số CPI cốt lõi, không bao gồm giá năng lượng và thực phẩm do chúng thường biến động nhiều hơn.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang, Jerome Powell, đã phát biểu: “Mỗi khi giá dầu thô tăng 10 USD/thùng, lạm phát sẽ tăng thêm 0,2% và kìm hãm tăng trưởng kinh tế khoảng 0,1%.”
Lạm Phát: Tác Động Tốt Hay Xấu Đến Giá Dầu?
Tác động của lạm phát đến giá dầu phụ thuộc vào khung thời gian.
Trong ngắn hạn, lạm phát cao hơn thường dẫn đến giá dầu cao hơn. Tuy nhiên, trong dài hạn, nếu FED tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát, đồng thời làm chậm tăng trưởng kinh tế, giá dầu có thể giảm.
Những Yếu Tố Khác Gây Tăng Giá Dầu
Ngoài nhu cầu dầu trong sản xuất và giao thông vận tải, các yếu tố khác có thể khiến giá dầu tăng bao gồm căng thẳng địa chính trị, nguồn cung hạn chế và sức mạnh kinh tế ngày càng tăng.
Quốc Gia Sản Xuất Nhiều Dầu Thô Nhất
Tính đến năm 2022, Hoa Kỳ là quốc gia sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới, theo sau là Ả Rập Xê Út, Nga, Canada và Trung Quốc.
Kết Luận
Dầu là nguyên liệu đầu vào quan trọng trong sản xuất và là yếu tố chi phí chính trong vận chuyển, do đó, giá dầu có xu hướng ảnh hưởng mạnh đến giá hàng hóa hơn là dịch vụ. Điều này giải thích vì sao giá dầu có mối tương quan mật thiết với chỉ số tiêu dùng CPI.
