Trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán, việc hiểu rõ các khái niệm cơ bản như Ngày giao dịch không hưởng quyền (GDKHQ) và các hình thức trả cổ tức là vô cùng quan trọng. Những yếu tố này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của nhà đầu tư mà còn có thể tác động đến chiến lược đầu tư dài hạn. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm bắt chi tiết về Ngày giao dịch không hưởng quyền, cách thức hoạt động cũng như các hình thức trả cổ tức phổ biến hiện nay, từ đó giúp bạn đưa ra những quyết định đầu tư thông minh và hiệu quả.
1. Khái niệm về Ngày giao dịch không hưởng quyền (GDKHQ)
Ngày giao dịch không hưởng quyền (GDKHQ) là ngày mà nhà đầu tư mua cổ phiếu sẽ không nhận được các quyền lợi của cổ đông như quyền nhận cổ tức, quyền tham dự Đại hội cổ đông (ĐHCĐ), hoặc quyền mua cổ phiếu phát hành thêm.
Nếu nhà đầu tư mua cổ phiếu trước ngày GDKHQ, họ sẽ được hưởng các quyền lợi này. Ngược lại, nếu mua vào đúng hoặc sau ngày GDKHQ, họ sẽ không có tên trong danh sách cổ đông nhận các quyền lợi đó.
Ngày đăng ký cuối cùng là ngày Trung tâm Lưu ký Chứng khoán chốt danh sách cổ đông để thực hiện các quyền cho cổ đông. Tại ngày này, nếu có tên trong danh sách, nhà đầu tư sẽ được quyền nhận cổ tức và các quyền lợi khác.
Ví dụ: Công ty cổ phần FPT (mã: FPT) sẽ trả cổ tức bằng tiền với tỷ lệ 10%. Công ty công bố ngày 1/6 là ngày giao dịch không hưởng quyền và 16/6 là ngày thanh toán. Do đó, ngày 31/5 là ngày cuối cùng có giao dịch hưởng quyền, và ngày 2/6 là ngày đăng ký cuối cùng. Các cổ đông đăng ký trước 1/6 sẽ nhận được các quyền liên quan.
2. Các hình thức trả cổ tức
Các hình thức trả cổ tức bao gồm:
- Trả cổ tức bằng tiền: Giảm lượng tiền của doanh nghiệp dùng trong kinh doanh.
- Trả cổ tức bằng cổ phiếu: Công ty phát hành thêm cổ phiếu để trả cổ đông, giữ lại tiền cho hoạt động kinh doanh.
- Cổ phiếu thưởng và quyền mua cổ phiếu ưu đãi.
Khi nhận cổ tức, nhà đầu tư sẽ bị đánh thuế thu nhập cá nhân 5%.
Vào ngày GDKHQ để chốt danh sách cổ đông, giá cổ phiếu sẽ bị điều chỉnh tương ứng, làm giảm thị giá xuống nhằm giữ nguyên tổng giá trị tài sản của nhà đầu tư. Phần tiền hụt đi sẽ được bù đắp vào ngày thanh toán khi cổ tức cổ phiếu và tiền mặt về tài khoản, với điều kiện giá cổ phiếu trên thị trường không giảm. Do đó, khi chọn cổ phiếu để nhận cổ tức, nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ về kết quả kinh doanh, triển vọng doanh nghiệp và lịch sử giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức.
Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức/phát hành thêm:
P’ = ( P – C + P1*R1 + R2) / ( 1+R1+R2)
Trong đó:
- P: Giá thị trường của cổ phiếu trước ngày điều chỉnh
- C: Cổ tức bằng tiền mặt
- P1: Giá cổ phiếu bán khi phát hành thêm, bán ưu đãi cho cổ đông hiện hữu
- R1: Tỷ lệ phát hành thêm (%)
- R2: Tỷ lệ chia cổ tức bằng cổ phiếu (tức cổ đông không cần bỏ thêm tiền)
Việc hiểu rõ về ngày giao dịch không hưởng quyền và các hình thức trả cổ tức sẽ giúp nhà đầu tư có quyết định thông minh hơn trong quá trình đầu tư của mình.
