Cổ phiếu bị pha loãng là việc giảm tỷ lệ sở hữu cổ phiếu của cổ đông khi doanh nghiệp phát hành một lượng cổ phiếu mới.
Các Trường Hợp Pha Loãng Cổ Phiếu
Chào bán cổ phiếu
Chào bán riêng lẻ: Áp dụng cho một số ít nhà đầu tư, thường là các cổ đông chiến lược, cổ đông hiện hữu, hoặc các đối tác kinh doanh.
Chào bán ra công chúng: Số lượng cổ phiếu thường nhiều nhằm huy động lượng vốn lớn cho doanh nghiệp, nhưng cũng mang đến rủi ro cao hơn.
Chào bán cho cổ đông hiện hữu: Doanh nghiệp bán toàn bộ số cổ phiếu phát hành thêm cho tất cả cổ đông theo tỷ lệ sở hữu tương ứng. Khi đó, tỷ lệ sở hữu của mỗi cổ đông không thay đổi, không làm pha loãng cổ phiếu.
Phát hành cổ phiếu ESOP
Dành cho cán bộ nhân viên của doanh nghiệp để động viên sự cống hiến. Điều này sẽ làm giảm quyền sở hữu của cổ đông bên ngoài, đồng thời tăng thêm sức mạnh và quyền hạn cho ban lãnh đạo công ty.
Trái phiếu chuyển đổi thành cổ phiếu
Doanh nghiệp có nghĩa vụ phát hành thêm cổ phiếu để thực hiện yêu cầu chuyển đổi của trái chủ. Điều này giúp giảm nợ vay từ trái phiếu, tăng vốn chủ sở hữu và số lượng cổ phiếu. Lợi ích của mỗi cổ đông không bị ảnh hưởng quá nhiều.
Phát hành cổ phiếu cho mục đích sáp nhập
Doanh nghiệp nhận sáp nhập phát hành thêm cổ phiếu và hoán đổi với toàn bộ cổ phiếu của doanh nghiệp bị sáp nhập theo tỷ lệ hoán đổi đã thỏa thuận. Công ty nhận sáp nhập chịu rủi ro pha loãng cổ phiếu nhưng mang tính tích cực vì mục đích sáp nhập để phục vụ hoạt động kinh doanh (giảm chi phí sản xuất, tăng lợi thế cạnh tranh và thị phần).
Ảnh Hưởng Của Việc Pha Loãng Cổ Phiếu
Trong ngắn hạn, việc pha loãng cổ phiếu có thể gây tác động tiêu cực cho cả cổ đông và doanh nghiệp. Tăng nguồn cung cổ phiếu khiến cổ phiếu lưu hành tăng lên, trong khi lợi nhuận từ nguồn vốn huy động chưa tăng kịp sẽ làm giảm tính hấp dẫn của các chỉ số định giá như ROE, EPS, tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu. Điều này thường khiến giá cổ phiếu giảm trong ngắn hạn.
Tuy nhiên, trong dài hạn, việc pha loãng cổ phiếu có thể mang lại lợi ích tích cực. Nó giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô, tăng hiệu quả sản xuất và tạo ra nhiều lợi nhuận hơn. Nếu doanh nghiệp có nền tảng và nội lực tốt, duy trì tỷ lệ tăng trưởng lợi nhuận hàng năm khoảng 20 – 40%, sẽ có thể bù đắp mức độ pha loãng này.
Vì vậy, không phải sự pha loãng nào cũng mang lại rủi ro. Điều quan trọng là trước khi quyết định đầu tư vào doanh nghiệp, nhà đầu tư cần xem xét kỹ lưỡng kế hoạch phát hành và chia cổ phiếu mới của từng doanh nghiệp để tránh thiệt hại.
