Chứng khoán phái sinh không chỉ là một lĩnh vực đầu tư mới mẻ mà còn là một công cụ mạnh mẽ trong tay nhà đầu tư để quản lý rủi ro và tìm kiếm cơ hội lợi nhuận. Tính minh bạch và tính linh hoạt của các sản phẩm phái sinh đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư cá nhân và tổ chức. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về lợi ích của việc tham gia chứng khoán phái sinh, cùng với một số ví dụ và chiến lược để hiểu rõ hơn về cách nhận biết và sử dụng các cơ hội trong thị trường này.
Khái Niệm Chứng Khoán Phái Sinh:
Chứng khoán phái sinh là một sản phẩm tài chính minh bạch và được pháp luật công nhận. Nó được định nghĩa là “một công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng mà trong đó giá trị của chứng khoán phái sinh phụ thuộc vào một hay nhiều loại tài sản cơ sở”.
Trong lĩnh vực này, hợp đồng tương lai (HĐTL) chỉ số VN30 là sản phẩm phổ biến nhất, mà giá trị của nó phụ thuộc vào biến động của chỉ số VN30.
Phân Loại Chứng Khoán Phái Sinh:
Hiện tại, tại Việt Nam, HĐTL chỉ số VN30 được chia thành 4 loại dựa trên kỳ hạn:
- HĐTL kỳ hạn 1 tháng (VN30F1M)
- HĐTL kỳ hạn 2 tháng (VN30F2M)
- HĐTL kỳ hạn 1 quý (VN30F1Q)
- HĐTL kỳ hạn 2 quý (VN30F2Q)
Lợi Ích Sản Phẩm Phái Sinh:
1. Phòng Vệ cho Danh Mục Cơ Sở – Hedging:
- Trong tình huống thị trường tiêu cực, nhà đầu tư có thể bán (Short) HĐTL chỉ số VN30 để bù vào giá trị suy giảm của danh mục đầu tư.
- Trong tình huống mua cổ phiếu bắt đáy sau những phiên giảm sâu, việc bán (Short) HĐTL chỉ số VN30 có thể giúp phòng ngừa rủi ro.
2. Giao Dịch Kiếm Lời – Trading:
- Nhà đầu tư có thể kiếm lời trong ngắn hạn thông qua việc mua và bán HĐTL chỉ số VN30.
- Lợi thế của giao dịch phái sinh là thời gian giao dịch ngắn hơn so với chứng khoán cơ sở, với khả năng mở và đóng vị thế ngay trong ngày (T+0).
- Sử dụng đòn bẩy để tăng lợi nhuận, nhưng cần kiến thức và khả năng phân tích tốt.
3. Kinh Doanh Chênh Lệch Giá – Arbitrage:
- Sử dụng chênh lệch giá giữa chỉ số VN30 và HĐTL chỉ số VN30 để kiếm lời.
- Phương pháp giao dịch phi rủi ro (Arbitrage) có thể mang lại lợi nhuận từ việc chênh lệch giá tạm thời giữa 2 chỉ số.
Có Nên Chơi Chứng Khoán Phái Sinh
Hiện Tượng Biến Động Mạnh Trong Phiên Đáo Hạn Phái Sinh:
- Trong ngày đáo hạn phái sinh, có áp lực mua và bán lớn từ nhà đầu tư.
- Sự chênh lệch giữa chỉ số VN30 và HĐTL chỉ số VN30 có thể dẫn đến đột biến giá trong phiên giao dịch.
Ví dụ về cách tính lãi trong ngày đáo hạn phái sinh:
- Trong kỳ tháng 01/2023, NĐT A mua tổng cộng 1,000 tỷ cổ phiếu nhóm VN30 và bán (Short) 10,000 HĐTL chỉ số VN30 khi giá chỉ số VN30 cao hơn 10 điểm.
- Ngày đáo hạn, NĐT A bán ATC 1,000 tỷ đồng cổ phiếu nhóm VN30 để chốt lời khiến cho giá chỉ số VN30 giảm mạnh, kiếm được lợi nhuận 10 tỷ.
Chơi chứng khoán phái sinh mang lại nhiều cơ hội lợi nhuận và là công cụ hữu ích trong quản lý rủi ro và giao dịch ngắn hạn. Tuy nhiên, để thành công, nhà đầu tư cần có kiến thức và kỹ năng giao dịch tốt, cũng như hiểu rõ về biến động thị trường và các chiến lược giao dịch phù hợp.
