Lạm phát đình đốn (Stagflation) là một hiện tượng kinh tế tương đối hiếm gặp, nhưng gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho cả nền kinh tế nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng. Đây là giai đoạn mà lạm phát cao kết hợp với kinh tế trì trệ, tăng trưởng thấp và tỷ lệ thất nghiệp cao. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến lạm phát đình đốn là cú sốc về nguồn cung và giá cả của các loại hàng hóa cơ bản, như dầu mỏ, kim loại, và ngũ cốc.
Ví dụ về Lạm phát đình đốn
Do trái ngược với quy luật thông thường rằng lạm phát cao sẽ đi kèm với tăng trưởng kinh tế, lạm phát đình đốn khá hiếm gặp. Lần gần nhất hiện tượng này xảy ra ở Mỹ là vào đầu những năm 1970, chủ yếu do cú sốc giá dầu mỏ.
Một ví dụ điển hình là vào đầu năm 2022, khi chiến tranh Nga-Ukraina nổ ra cùng với tác động của dịch Covid-19 đã làm trầm trọng thêm tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng. Điều này dẫn đến giá cả nguyên liệu như dầu mỏ và ngũ cốc tăng mạnh. Các doanh nghiệp phải thu hẹp hoạt động sản xuất, nguồn cung hàng tiêu dùng giảm sút, đẩy lạm phát tăng cao trên toàn thế giới. Ở Mỹ, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng 9,1% trong tháng 6/2022 so với cùng kỳ năm trước, đạt mức tăng cao nhất trong 40 năm qua.
Tác Động Của Lạm Phát Đình Đốn Đến Thị Trường Chứng Khoán
Không giống như lạm phát thông thường, lạm phát đình đốn gây ra tác động kép đến thị trường chứng khoán:
Thứ nhất, khi lạm phát tăng nóng và vượt tầm kiểm soát, các ngân hàng trung ương buộc phải chuyển đổi chính sách tiền tệ từ nới lỏng sang thắt chặt bằng cách tăng lãi suất, làm giảm dòng tiền vào thị trường chứng khoán.
Thứ hai, sự trì trệ của nền kinh tế ảnh hưởng xấu đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp, dẫn đến sự suy giảm của thị trường chứng khoán.
Tuy nhiên, tác động của lạm phát cũng có sự phân hóa giữa các ngành, và một số ngành có thể hưởng lợi, thu hút sự quan tâm cũng như dòng tiền từ giới đầu tư. Cụ thể:
Các ngành sản xuất và kinh doanh hàng hóa cơ bản: dầu thô, khí đốt, sắt thép, phân bón, nông sản.
Các ngành sản xuất hàng tiêu dùng thiết yếu (ngành phòng thủ): lương thực, thực phẩm, điện, nước sinh hoạt, y tế.
Ngoài ra, cổ phiếu của một số ngành được hưởng lợi khi lãi suất tăng cao như bảo hiểm và bất động sản khu công nghiệp cũng sẽ được chú ý.
