Mô hình vai đầu vai, với hai biến thể chính là vai đầu vai thuận và vai đầu vai ngược, là những mô hình biểu đồ nổi tiếng, có độ chính xác cao và được áp dụng rộng rãi trong phân tích kỹ thuật. Chúng có tác dụng báo trước sự đảo chiều trong xu hướng giá của chứng khoán.
Nhận biết mô hình Vai Đầu Vai:
Mô hình vai đầu vai thuận báo hiệu giá chứng khoán có thể đảo chiều từ tăng sang giảm. Để có ý nghĩa dự báo, cần phải có một xu hướng tăng rõ ràng trên thị trường trước khi mô hình này được hình thành. Mô hình bao gồm ba thành phần chính:
Mô hình vai đầu vai và áp dụng trong đầu tư chứng khoán
Vai Trái: Bắt đầu với một xu hướng tăng mạnh kèm theo khối lượng giao dịch lớn. Sau đó, giá đạt đỉnh và điều chỉnh giảm.
Đầu: Từ điểm thấp nhất của vai trái, giá bắt đầu hồi phục, tiếp tục tăng và hình thành một đỉnh mới cao hơn đỉnh của vai trái. Khối lượng giao dịch trong giai đoạn này thường thấp hơn so với giai đoạn tăng tại vai trái. Tuy nhiên, sau khi tạo đỉnh, giá lại giảm mạnh và quay trở lại điểm xuất phát, ngang bằng với vùng đáy của vai trái. Đường thẳng nối hai đáy này tạo thành đường viền cổ (neckline). Điểm đáy của phần đầu thường phá vỡ đường trendline do xu hướng tăng trước đó tạo ra, cho thấy xu hướng tăng đang bị đe dọa.
Vai Phải: Thể hiện việc giá cố gắng hồi phục nhưng chỉ đạt đến vùng đỉnh của vai trái rồi lại giảm. Mô hình được hoàn thành khi giá phá vỡ đường viền cổ với khối lượng giao dịch thuyết phục, báo hiệu xu hướng tăng chính thức đảo chiều sang giảm.
Trong thực tế, một mô hình vai đầu vai hoàn hảo là hiếm gặp và thường có các “biến thể” như hai đỉnh ở phần vai hoặc phần đầu, vai phải và vai trái không bằng nhau, hoặc đường viền cổ không nằm ngang.
Khối lượng giao dịch là một yếu tố quan trọng khi phân tích mô hình vai đầu vai. Sự xuất hiện đỉnh mới ở vùng đầu mà không đi kèm với khối lượng giao dịch cao hơn báo hiệu rằng động lực tăng đã bắt đầu suy yếu. Khối lượng thấp ở vùng vai phải cũng cho thấy lực cầu đối với cổ phiếu đã giảm và sắp bị áp đảo bởi lực bán.
Mô hình Vai đầu vai ngược:
Mô hình vai đầu vai ngược là phản chiếu của mô hình vai đầu vai, nhưng được hình thành trong một xu hướng giá giảm và là tín hiệu cho sự đảo chiều xu hướng từ giảm sang tăng.
Cách giao dịch với mô hình Vai đầu vai:
Mô hình vai đầu vai thuận báo hiệu xu hướng đảo chiều từ tăng sang giảm và cung cấp tín hiệu bán như sau:
Điểm bán: Khi giá phá vỡ đường viền cổ sau khi hình thành vai phải, đi kèm với khối lượng giao dịch thuyết phục.
Mục tiêu giá: Sau khi phá vỡ đường viền cổ, giá được kỳ vọng sẽ giảm một khoảng tương ứng với chiều cao từ đỉnh của phần đầu đến đường viền cổ.
Ngược lại, mô hình vai đầu vai ngược cung cấp tín hiệu mua như sau:
Điểm mua: Khi giá phá vỡ qua đường viền cổ sau khi hình thành vai phải, đi kèm với khối lượng giao dịch thuyết phục.
Mục tiêu giá: Sau khi phá vỡ đường viền cổ, giá được kỳ vọng sẽ tăng một khoảng tương ứng với chiều cao từ đỉnh của phần đầu đến đường viền cổ.
Bằng cách này, các nhà đầu tư và nhà phân tích có thể sử dụng các mô hình này để dự báo xu hướng và đưa ra quyết định mua hoặc bán hiệu quả hơn.
